ดร.อนันต์ แชร์ผลวิจัยจากจีน พบฉีดวัคซีนเชื้อตายบูสต์เข็ม 4 ภูมิขึ้นน้อยกว่าเข็ม 3

นักไวรัสวิทยา เปิดผลวิจัยประเทศจีน พบผู้ที่ฉีดวัคซีนกระตุ้นเข็ม 4 ด้วยวัคซีนเชื้อตาย ภูมิคุ้มกันโควิด-19 ขึ้นน้อยกว่าตอนฉีดกระตุ้นเข็ม 3 ย้ำหากภูมิจากการฉีดวัคซีนเข็ม 3 ตกลงมาก การฉีดวัคซีนกระตุ้นเข็ม 4 ก็ยังจำเป็น

วันนี้ (23 ก.พ.65) ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักไวรัสวิทยา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โพสต์ถึงประเด็นการ "ฉีดวัคซีนเข็ม 4" เพื่อต่อต้านสายพันธุ์ "โอไมครอน" ในประเทศไทย โดยระบุว่า

"การฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นโดยหลักการคือการปลุกเซลล์เม็ดเลือดขาวที่เคยรู้จักโปรตีนในวัคซีนเข็มก่อนหน้านี้ ให้แบ่งตัวเพิ่มจำนวนขึ้นเพื่อสร้างแอนติบอดีให้กลับมาสูงกว่า หรือ เท่าๆ กับของเดิมที่เคยได้มา

ดร.อนันต์ แชร์ผลวิจัยจากจีน พบฉีดวัคซีนเชื้อตายบูสต์เข็ม 4 ภูมิขึ้นน้อยกว่าเข็ม 3

วิธีนี้จึงเป็นวิธีที่ใช้ป้องกันการติดเชื้อในสภาวะที่ภูมิคุ้มกันในร่างกายเราลดลงไปถึงระดับที่อาจจะไม่เพียงพอต่อการป้องกันการติดเชื้อ หรือ อาการหลังการติดเชื้อได้ หลักการโดยทั่วๆ ไปเชื่อว่า การฉีดเข็มกระตุ้นถ้าไม่ขึ้นสูงมากเหมือนที่คิด อย่างน้อยก็ขึ้นบ้างดีกว่าปล่อยให้ภูมิอยู่ในระดับต่ำๆ แบบมีความเสี่ยง

วันนี้ผมอ่านงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่เผยแพร่มาจากทีมวิจัยในจีน เป็นการศึกษาที่น่าสนใจครับ ทีมวิจัยเก็บตัวอย่างจากอาสาสมัครที่ฉีดวัคซีน Sinopharm ซึ่งเป็นวัคซีนเชื้อตายหลักของจีน 3 เข็มไปแล้ว 26 สัปดาห์

และเปรียบเทียบกับผลของอาสาสมัครกลุ่มเดียวกันหลังฉีดกระตุ้นด้วย Sinopharm เป็นเข็มที่ 4 โดยวัดดูภูมิคุ้มกันที่ 2 สัปดาห์หลังเข็ม 4 ซึ่งเชื่อว่าเป็นเวลาที่ภูมิน่าจะขึ้นสูงสุด ทีมวิจัยพบว่าหลังฉีดเข็ม 3 ไปประมาณ 26 สัปดาห์ ภูมิทั้งต่อสายพันธุ์ดั้งเดิม และโอมิครอนตกลงค่อนข้างไว

และเมื่อได้เข็มกระตุ้นเข็ม 4 ภูมิต่อสายพันธุ์ดั้งเดิมถูกกระตุ้นขึ้นมาจากระดับที่ตกลงไปขึ้นมาได้ 19 เท่า และภูมิต่อโอมิครอนขึ้นมาได้ 2.9 เท่า

ภาพรวมดูไม่มีอะไรที่ผิดปกติ แต่ทีมวิจัยไปสังเกตเห็นอะไรบางอย่างที่น่าสนใจครับ ทีมวิจัยพบว่าคนที่ได้ภูมิกระตุ้นหลังเข็ม 4 ที่สูงขึ้นจะเป็นคนที่มีภูมิที่ต่ำตอนได้เข็ม 3

พูดง่ายๆ คือ ใครที่ภูมิขึ้นดีหลังเข็ม 3 มา หลังฉีดเข็มที่ 4 ดูเหมือนภูมิจะไม่ถูกกระตุ้นขึ้นมาเลย บางคนในกลุ่มภูมิสูงหลังเข็ม 3 ได้ภูมิหลังเข็ม 4 น้อยกว่าตอนกระตุ้นเข็ม 3 ถึง 10-100 เท่าก็มี ซึ่งเป็นสิ่งที่เกินคาด ว่าการฉีดเข็มกระตุ้นที่เชื่อว่าอย่างน้อยก็น่าจะกระตุ้นอะไรขึ้นมาบ้างอาจจะไม่ได้ส่งผลตรงไปตรงมาขนาดนั้น

ทีมวิจัยไปสืบหาสาเหตุต่อก็พบว่า การฉีดเข็ม 4 เข้าไป แอนติบอดีที่น่าจะไปจับส่วนสำคัญของหนามสไปค์เพื่อยับยั้งไวรัสจะถูกสร้างน้อยลง โดยเฉพาะแอนติบอดีที่สามารถจับข้ามไปที่โอมิครอนได้

แต่เป็นการกระตุ้นแอนติบอดีตัวอื่นที่ไปจับส่วนที่ไม่จำเป็นทำประโยชน์ไม่ได้ของโปรตีนสไปค์ และโปรตีนนิวคลีโอแคปซิด ซึ่งเป็นโปรตีนของไวรัสที่อยู่ในวัคซีนเชื้อตายเช่นเดียวกัน

แอนติบอดีเหล่านี้ ช่วยป้องกันการติดเชื้อไม่ได้ มีเยอะๆ ก็ไม่ค่อยได้ประโยชน์ การฉีดเข็ม 4 ด้วยวัคซีนเชื้อตายหรือวัคซีนรูปแบบอื่นๆ ที่ออกแบบจากไวรัสตัวเดิม อาจจะไม่ได้ประโยชน์มากนักต่อการป้องกันเชื้อที่ไม่ตรงกับวัคซีนอย่างโอมิครอนครับ"

อย่างไรก็ตาม ดร.อนันต์ ยังย้ำด้วยว่า "การตัดสินใจฉีดเข็ม 4 หรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับตัวบุคคล และ ความเสี่ยง หากภูมิจากการฉีดวัคซีนเข็ม 3 ตกลงมาก การฉีดวัคซีนกระตุ้นเข็ม 4 ก็ยังจำเป็น เพราะความเสี่ยงมีสูง"

ที่มา : www.medrxiv.org