ตลาดรถยนต์มือ 2 ของจีน...ใหญ่และเปี่ยมด้วยศักยภาพ (ตอนจบ) โดย ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร

คราวก่อนผมชวนคุยเรื่องเหตุผลเบื้องหลังการเติบใหญ่ของตลาดรถยนต์มือ 2 ของจีนกัน และไปค้างคาอยู่ในประเด็นการชะลอตัวทางเศรษฐกิจของจีนที่ทำให้คนจีนมองหา “ความคุ้มค่า” กันมากขึ้น แต่ประเด็นนี้ก็กลายเป็น “หนังยาว” เพราะมีตัวแปรอื่นเข้ามา เราไปคุยต่อกันเลยครับ ...

นอกจากการชะลอตัวทางเศรษฐกิจดังกล่าวที่ส่อเค้าว่าจะลากยาวกว่าที่คาดคิด ผู้บริโภคจีนก็ยังต้องเผชิญกับตัวแปรอื่น

ผลจากพัฒนาการของอุตสาหกรรม EVs และการส่งเสริมอย่างจริงจังของภาครัฐ รวมทั้งกระแสความห่วงใยในสิ่งแวดล้อมในจีน ทำให้คนจีนจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนรุ่นใหม่ หันไปนิยมใช้ EVs กันอย่างมาก

ขณะเดียวกัน มาตรการยกเว้นภาษีการขายสำหรับรถยนต์พลังงานทางเลือกที่สิ้นสุดลงเมื่อปลายปี 2022 ก็มิได้ทำให้สถานการณ์ตลาดรถยนต์มือ 2 รอดพ้นบ่วงกรรม เพราะค่ายรถยนต์ต่างปรับแผนการตลาดกันขนานใหญ่

ยกตัวอย่างเช่น เทสลา (Tesla) แบรนด์รถไฟฟ้าค่ายอเมริกัน ปรับลดราคารถยนต์รุ่น Model 3 และ Model Y ครั้งใหญ่ในช่วงเดือนตุลาคมของปี 2022 ส่งผลให้ค่ายรถยนต์อื่นออกแคมเปญส่งเสริมการขายกันเป็นแถวเพื่อหวังรักษาสัดส่วนทางการตลาดเอาไว้ ทำนองเดียวกันเกิดขึ้นกับหลายแบรนด์หรูในจีน

ขณะเดียวกัน ภายหลังการเปิดประเทศครั้งใหม่ รัฐบาลท้องถิ่นต่างหาทางกระตุ้นภาคการผลิตและการบริโภค เพื่อนำไปสู่การฟื้นตัวของเศรษฐกิจโดยรวม หนึ่งในอุตสาหกรรมที่ทรงพลังก็ได้แก่ อุตสาหกรรมยานยนต์

โดยรัฐบาลท้องถิ่นหลายแห่งได้ออกมาตรการให้เงินอุดหนุนก้อนใหญ่แก่ผู้บริโภคสำหรับการซื้อหารถยนต์ใหม่

ยกตัวอย่างเช่น ในช่วงต้นปีนี้ รัฐบาลมณฑลหูเป่ยจับมือกับกลุ่มยานยนต์ตงเฟิง (Dongfeng Motor Group) ให้เงินอุดหนุนถึง 90,000 หยวนในการซื้อรถยนต์ในบางรุ่น ขณะที่รัฐบาลมณฑลจี๋หลินก็ให้เงินอุดหนุนในการซื้อรถยนต์บางรุ่นของกลุ่มเอฟเอดับบลิว (FAW Group) คันละ 37,000 หยวน

เท่ากับว่า การปรับลดราคารถยนต์ใหม่ของเทสลา ผสมโรงเข้ากับการอุดหนุนของภาครัฐ ได้ส่งผลกระทบไปยังตลาดรถยนต์ในจีนโดยรวมอย่างกว้างขวาง

เพราะในบางจังหวะเวลา รถยนต์ใหม่ในจีนมีราคาขายต่ำกว่าของรถยนต์มือ 2 ในรุ่นเดียวกันเสียด้วยซ้ำ ส่งผลให้ความต้องการรถยนต์เก่าลดลงอย่างเห็นได้ชัด แม้กระทั่งในปี 2022 ยอดขายรถยนต์มือ 2 ในจีนลดลงในอัตราเกือบ 8% เหลือเพียง 12.9 ล้านคัน

สิ่งนี้ทำให้รัฐบาลและดีลเลอร์รถยนต์มือ 2 อยู่เฉยไม่ได้!!!

อย่างที่เกริ่นไปก่อนหน้านี้ว่า รัฐบาลจีนได้ออกมาตรการช่วยเหลืออุตสาหกรรมรถยนต์มือ 2 เป็นระลอก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการลดภาษีการขายลงถึงครึ่งหนึ่ง และการผ่อนคลายสารพัดกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง เหล่านี้ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการซื้อหารถยนต์เก่า

ขณะเดียวกัน การอนุญาตให้สามารถส่งออกรถยนต์มือ 2 ได้ก่อนหน้านี้ก็เป็นเสมือนการ “เปิดช่องทาง” และลดผลกระทบต่อธุรกิจรถยนต์มือ 2 ของจีนไปในตัว มาตรการนี้จึงได้กลายเป็นเหตุผลสำคัญอีกประการหนึ่งที่ช่วยพยุงสถานการณ์ตลาดรถยนต์เก่าของจีน

ผลจากการอนุญาตให้จีนสามารถส่งออกรถยนต์เก่าได้ช่วยเพิ่มอุปสงค์และดูดซับอุปทานส่วนเกินภายในประเทศได้เป็นอย่างมาก รวมทั้งยังทำให้ราคารถยนต์ใหม่และเก่าของจีนถูกเชื่อมโยงกับของต่างประเทศโดยลำดับ

ทั้งนี้ รถยนต์มือ 2 ของจีนคันแรกถูกส่งออกจากท่าเรือหนานชา มณฑลกวางตุ้งเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2019

ด้วยราคารถยนต์เก่าของจีนที่ถูกกว่าในเชิงเปรียบเทียบ ทำให้ตลาดรถยนต์ในประเทศกำลังพัฒนาต่างมองหารถยนต์มือ 2 ของจีนกันเป็นพัลวัน ส่งผลให้การส่งออกรถยนต์มือ 2 ของจีนขยายตัวอย่างต่อเนื่อง

ผู้เชี่ยวชาญในวงการยังคาดการณ์อีกว่า จีนจะกลายเป็นประเทศส่งออกรถยนต์มือ 2 รายใหญ่สุดในโลกในอนาคตอันใกล้

ด้วยหลายเหตุผลดังกล่าว สถานการณ์ธุรกิจรถยนต์โดยรวมในปี 2023 จึงส่อเต้าว่าจะเริ่มพลิกฟื้นกลับคืนมาโดยลำดับ

งานแสดงสินค้าอุตสาหกรรมยานยนต์นานาชาติแห่งเซี่ยงไฮ้ (Shanghai International Automobile Industry Exhibition) ครั้งที่ 20 เมื่อไม่กี่เดือนที่ผ่านมา ก็ส่งสัญญาณเชิงบวกต่อการฟื้นตัวของอุตสาหกรรมยานยนต์ของจีน

ขณะที่ข้อมูลจากสมาคมดีลเลอร์ยานยนต์จีน (China Automobile Dealers Association) อ้างอิงผลการสำรวจระบุว่า ราวครึ่งหนึ่งของดีลเลอร์รถยนต์คาดหวังว่ายอดขายปี 2023 จะเพิ่มขึ้นมากกว่า 20% เมื่อเทียบกับของปีที่ผ่านมา ซึ่งรวมถึงตลาดรถยนต์มือ 2 อีกด้วย

ทั้งนี้ ยอดขายรถยนต์มือ 2 ของจีนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในระหว่างเดือนกุมภาพันธ์-พฤษภาคม 2023 เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีก่อน

อีกการวิจัยหนึ่งสรุปว่า มูลค่าตลาดรถยนต์มือ 2 จะอยู่ที่ราว 400,000 ล้านหยวนในปีนี้ และมีอนาคตที่สดใสรออยู่ โดยคาดว่ามูลค่าตลาดจะเพิ่มขึ้นเป็น 730,000 ล้านหยวนภายในปี 2028 หรือเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 12.7% ต่อปี หรือกว่า 2 เท่าของอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจของจีน

เท่านั้นไม่พอ คนในวงการยานยนต์จีนยังประเมินว่า ผลจากมาตรการด้านภาษีและมาตรการส่งเสริมของภาครัฐที่ผ่านมาและในอนาคต ก็อาจทำให้ตลาดรถยนต์มือ 2 ของจีนพุ่งทะยานจนแตะหลัก 2 ล้านล้านหยวน หรือราวครึ่งหนึ่งของขนาดเศรษฐกิจของไทยได้ภายใน 5 ปีข้างหน้า

นี่อาจเป็นสัญญาณที่สร้างความสับสนให้กับผู้ประกอบการในตลาดรถยนต์มือ 2 ของไทยก็เป็นได้ เพราะในด้านหนึ่ง เราเห็นตลาดรถยนต์เก่าของจีนที่เติบใหญ่และทรงพลังมากขึ้น แต่ในอีกด้านหนึ่ง ธุรกิจส่งออกรถยนต์มือ 2 ของจีนก็เริ่มมีโมเมนตัมเชิงบวก และจะขยายการส่งออกอีกมากในอนาคต

โชคดีหน่อยที่ไทยและจีนขับรถกันคนละฝั่งถนน ไม่อย่างนั้น ผู้ประกอบการไทยคงได้ปวดหัวกับการเผชิญหน้ากับคู่ต่อสู้รายใหญ่ในธุรกิจนี้ของจีนเป็นแน่

อย่างไรก็ดี ผมคิดเสมอว่า หน่วยงานภาครัฐและดีลเลอร์รถยนต์ของไทยยังสามารถ “เรียนลัด” หลายสิ่งจากการพัฒนาตลาดรถยนต์มือ 2 ของจีนได้

ไทยไม่เพียงจะสามารถขยับสถานะจากการเป็น “ศูนย์กลางการผลิตรถยนต์ระบบสัปดาป” สู่ “ศูนย์กลางการผลิตรถยนต์ไฟฟ้า” ได้เท่านั้น

แต่ยังอาจคว้าตำแหน่ง “ศูนย์กลางการจำหน่ายรถยนต์มือ 2 ในภูมิภาค” ได้ในอนาคต ...

ภาพจาก รอยเตอร์