ทีมนักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศจีน (USTC) ได้สาธิตเทคโนโลยีใหม่ที่สามารถอ่านข้อความขนาดเล็กบนหน้ากระดาษได้จากระยะไกลถึง 1.36 กิโลเมตร หรือประมาณ 0.85 ไมล์ ซึ่งถือเป็นก้าวกระโดดทางด้านการถ่ายภาพระยะไกล
นักวิจัยพัฒนาเลเซอร์อย่างไร ?
เทคโนโลยีนี้อาศัยหลักการรบกวนความเข้มของแสง หรือ Intensity interferometry ซึ่งต่างจากกล้องทั่วไปที่ตรวจจับแสงโดยตรง นักวิจัยไม่ได้ระบุรายละเอียดของสถานที่ในการทดลองครั้งนี้
โดยใช้วิธีการวัดรูปแบบการสะท้อนและการรบกวนของแสง แล้วนำมาสร้างภาพขึ้นใหม่ ทำให้สามารถมองเห็นรายละเอียดที่เล็กมากได้แม้จากระยะไกล
การทดลองใช้ลำแสงเลเซอร์อินฟราเรดจำนวน 8 ลำ ยิงไปยังเป้าหมาย จากนั้นกล้องโทรทรรศน์ 2 ตัวจะจับภาพความเข้มของแสงสะท้อนกลับ โดยการเปรียบเทียบข้อมูลระหว่างกล้องทั้งสอง ทำให้สามารถสร้างภาพตัวอักษรขนาดเพียง 3 มิลลิเมตรได้อย่างชัดเจน ซึ่งความละเอียดนี้สูงกว่ากล้องโทรทรรศน์ทั่วไปถึง 14 เท่า
นักวิจัยสามารถอ่านข้อความได้ในระยะเกือบหนึ่งไมล์ (Liu et al., Physical Review Letters , 2025)
นอกจากความแม่นยำแล้ว ระบบยังสามารถจัดการกับปัญหาที่เกิดจากความปั่นป่วนในชั้นบรรยากาศ และข้อจำกัดของการตั้งค่ากล้อง ทำให้เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการความละเอียดสูง เช่น กล้องโทรทรรศน์อวกาศหรือระบบเซ็นเซอร์ระยะไกล
ตัวอักษรบางตัวที่อ่านโดยการวัดความเข้มของแสง (Liu et al., Physical Review Letters , 2025)
สรุปข่าว
เทคนิคจากวงการดาราศาสตร์ร่วมกับปัญญาประดิษฐ์ AI
เทคนิคนี้เคยใช้ในหอสังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์มาแล้ว แต่การทดลองครั้งนี้เป็นหนึ่งในครั้งแรกที่ถูกนำมาประยุกต์ใช้กับการตรวจจับวัตถุบนโลก โดยเฉพาะกับวัตถุที่ไม่เปล่งแสงด้วยตัวเอง ซึ่งถือเป็นการขยายขอบเขตการใช้งานอย่างมีนัยสำคัญ
นักวิจัยยังชี้ว่าการพัฒนาเพิ่มเติม เช่น การควบคุมลำแสงเลเซอร์อย่างแม่นยำมากขึ้น หรือการเสริมด้วยอัลกอริธึม AI เพื่อช่วยตีความรูปทรงและข้อความ จะยิ่งเพิ่มศักยภาพของเทคโนโลยีนี้ในอนาคต
ชาอูร์ยา อารัฟ (Shaurya Aarav) นักวิจัยด้านออปติกจากมหาวิทยาลัยซอร์บอนน์ ซึ่งไม่ได้มีส่วนร่วมในการศึกษาครั้งนี้ ให้ความเห็นว่า "นี่คือความก้าวหน้าทางเทคนิคที่สำคัญในการถ่ายภาพวัตถุที่อยู่ไกลและไม่เปล่งแสงเอง"
ผลงานวิจัยเรื่อง "Active Optical Intensity Interferometry" ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร Physical Review Letters เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม 2025
