ย้อนดูเหตุการณ์ Facebook ล่มครั้งใหญ่สุดในประวัติศาสตร์ ! ทำพี่มาร์กจนลงกว่า 2 แสนล้านบาท

วันที่ 5 มีนาคม 2024 เวลาประมาณ 22.30 น. ตามเวลาประเทศไทย แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียชื่อดังภายใต้บริษัทแม่เมตา (Meta) อย่าง เฟซบุ๊ก (Facebook) และอินสตาแกรม (Intagram) ล่มประมาณ 1 - 2 ชั่วโมง ทำให้ชาวเน็ตปั่นป่วนและสับสนไปตาม ๆ กัน แต่รู้หรือไม่ว่าเหตุการณ์นี้ไม่ได้ร้ายแรงเท่ากับ Facebook ล่มเมื่อปี 2021 ที่กินเวลานานกว่า 6 - 7 ชั่วโมง

ย้อนกลับไปเมื่อ 4 ตุลาคม 2021 เวลาประมาณ 23.00 น. ตามเวลาประเทศไทย Facebook และโซเชียลมีเดียที่อยู่ภายใต้บริษัทแม่ Meta อื่น ๆ ไม่สามารถใช้งานได้ ส่งผลกระทบต่อผู้ใช้มากกว่า 3,500 ล้านคนทั่วโลก 

ซานโตช จานาร์ดฮาน (Santosh Janardhan) รองประธานฝ่ายวิศวกรรมและโครงสร้างพื้นฐานของ Facebook ออกมาอธิบายสาเหตุที่ Facebook ครั้งนี้ล่มว่า ขณะที่กำลังตรวจสอบระบบเครือข่ายหลักของ Facebook ตามปกติ วิศวกรคนหนึ่งก็ได้กำหนดค่า Facebook ผิดพลาด ทำให้เราเตอร์แกนหลักตัดการเชื่อมต่อกับศูนย์ข้อมูลของ Facebook จากนั้นส่งผลกระทบต่อเนื่องไปยังระบบชื่อโดเมน (Domain Name System : DNS หรือก็คือการแปลงภาษาที่มนุษย์อ่านได้ไปเป็นตัวเลข IP Address) และ Border Gateway Protocol (BGP หรือก็คือโปรโตคอลที่ใช้แลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างเครือข่าย) ทำให้เหมือนกับว่าในเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ไม่มี Facebook และแพลตฟอร์มอื่น ๆ ของเมตาอยู่แล้ว ดังนั้นนี่จึงเป็นความผิดพลาดที่เกิดจากมนุษย์ (Human Error)

ที่สำคัญคือพนักงานของ Facebook ก็ไม่สามารถเข้าถึงเครื่องมือภายในของบริษัทได้ ตั้งแต่อีเมล ไปจนถึงบัตรพนักงาน ทำให้เข้าไปแก้ปัญหาไม่ได้ โจนาธาน ซิทเทรน (Jonathan Zittrain) ศาสตราจารย์จาก Harvard John A. Paulson School of Engineering and Applied Sciences อธิบายว่าเหมือนกับการทิ้งกุญแจไว้ในรถยนต์ แล้วก็ล็อกรถ

มีรายงานว่า Facebook ส่งทีมเทคนิคจำนวนมากไปยังเซิร์ฟเวอร์ที่แคลิฟอร์เนียเพื่อรีเซ็ตระบบ และในที่สุดเวลาประมาณ 05.00 น. ของวันที่ 5 ตุลาคม 2021 ก็สามารถกู้การทำงานของเมตากลับมาได้ กินเวลาไปประมาณ 6 - 7 ชั่วโมง แต่ในระหว่างที่ล่มไปนั้น ได้เกิดความเสียหายไม่น้อย ทั้งการติดต่อสื่อสาร หรือแม้แต่บางคนที่ได้ใช้แพลตฟอร์มในการดำเนินการธุรกิจ ต่างก็ติดขัดไปตาม ๆ กัน

เหตุการณ์นี้ทำให้ยอดรายงานปัญหาการใช้งาน Facebook สูงถึง 10.6 ล้านครั้ง ตามข้อมูลจากเว็บไซต์ติดตามการหยุดทำงานของระบบอย่าง ดาวน์ดีเท็กเตอร์ (Downdetector) ถือเป็นยอดรายงานปัญหาสูงสุดในประวัติศาสตร์ของ Facebook และในเหตุการณ์เดียวกันหุ้นของเมตาลดลง 4.9% ซึ่งส่งผลให้มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก (Mark Zuckerberg) ซีอีโอของเมตา ที่ถือหุ้นของเมตาด้วย ทรัพย์สินลดลงประมาณ 6,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 2.15 แสนล้านบาท 

อย่างไรก็ตาม เหตุการณ์ Facebook ล่มเมื่อปี 2021 ถือเป็นบทเรียนครั้งใหญ่ให้ Facebook ตระหนักถึงระบบการทำงานมากขึ้นและพัฒนาระบบให้ดีขึ้น ไม่แน่ว่าหากไม่ได้บทเรียนจากปี 2021 เหตุการณ์เฟซล่มเมื่อคืนที่ 5 มีนาคม 2024 อาจจะยาวนานกว่า 2 ชั่วโมงก็ได้

ที่มาข้อมูล Theguardian, Wikipedia, Techtarget, BBC

ที่มารูปภาพ Reuters