หาก “แพทองธาร” ลาออก ใครมีสิทธิเข้าชิงนายกฯ?

หาก “แพทองธาร” ลาออก ใครมีสิทธิเข้าชิงนายกฯ?

4 รายชื่อที่เข้าเกณฑ์เสนอชื่อเป็นนายกรัฐมนตรี

จากบัญชีรายชื่อที่ยังมีผลอยู่ในปัจจุบัน พบว่ามี 4 บุคคลที่มีโอกาสถูกเสนอชื่อโดยชอบตามกฎหมาย ได้แก่

• นายอนุทิน ชาญวีรกูล หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย
• นายชัยเกษม นิติสิริ พรรคเพื่อไทย
• พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา พรรครวมไทยสร้างชาติ
• นายพีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค พรรครวมไทยสร้างชาติ

แม้ในบัญชีของพรรคพลังประชารัฐและพรรคประชาธิปัตย์จะมีชื่อของ พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ และ นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ ตามลำดับ แต่ทั้งสองพรรคมีจำนวน สส. ไม่ถึง 25 คน จึงไม่สามารถเสนอชื่อบุคคลเหล่านี้เข้าสู่กระบวนการได้

ขั้นตอนการโหวตเลือกนายกรัฐมนตรีคนใหม่: เกมต่อรองในสภา

หากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีว่างลง ไม่ว่าจะจากการลาออกหรือเหตุผลใดก็ตาม กระบวนการตามรัฐธรรมนูญกำหนดให้สภาผู้แทนราษฎรเป็นผู้รับผิดชอบในการเลือกนายกรัฐมนตรีคนใหม่ โดยการเสนอชื่อจะจำกัดอยู่เฉพาะบุคคลที่เคยอยู่ในบัญชีแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีของแต่ละพรรคการเมือง ที่ยื่นไว้ก่อนการเลือกตั้งทั่วไปเท่านั้น ไม่สามารถเสนอชื่อใหม่จากนอกบัญชีได้ในรอบนี้

การเสนอชื่อจะต้องมาจากพรรคการเมืองที่มี สส. อย่างน้อย 25 คน และผู้ที่ถูกเสนอชื่อจะต้องมี สส. อย่างน้อย 50 คนลงชื่อรับรองก่อนเข้าสู่ขั้นตอนลงมติในสภา จากนั้นจะเป็นการลงคะแนนโดยเปิดเผยของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรทั้ง 500 คน โดยผู้ที่จะได้รับเลือกเป็นนายกรัฐมนตรีต้องได้รับเสียงสนับสนุนจากสมาชิกมากกว่ากึ่งหนึ่ง หรืออย่างน้อย 251 เสียง

กระบวนการนี้จึงไม่ใช่แค่เรื่องของตัวบุคคล แต่เป็นการเจรจาต่อรองเชิงยุทธศาสตร์ระหว่างพรรคการเมือง เพื่อจัดตั้ง “เสียงข้างมากใหม่” ในสภา พรรคที่มีจำนวน ส.ส. ไม่มากพอจึงจำเป็นต้องสร้างพันธมิตร ขณะที่พรรคใหญ่ก็ต้องคำนึงถึงการยอมรับจากพรรคร่วม หากไม่สามารถรวบรวมเสียงเกินครึ่งได้ ก็อาจเกิดภาวะชะงักงันทางการเมือง หรือถึงขั้นต้องยุบสภาเพื่อกลับไปสู่การเลือกตั้งใหม่

ดังนั้น การเลือกนายกรัฐมนตรีคนใหม่ไม่ใช่เพียงพิธีการในรัฐสภา แต่เป็นจุดเริ่มต้นของการจัดระเบียบอำนาจทางการเมืองครั้งใหม่ ซึ่งอาจเปลี่ยนสมดุลของรัฐบาลในแบบที่ไม่มีใครคาดคิด.

------

อย่างไรก็ตาม ทุกอย่างยังขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของนางสาวแพทองธาร ชินวัตร ว่าเธอจะยืนหยัดต่อสู้ในตำแหน่งผู้นำต่อไป หรือเลือกเดินลงจากเวทีเพื่อคลี่คลายแรงกดดันที่ถาโถมเข้ามา การเมืองไทยในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อเช่นนี้จึงยังต้องจับตาอย่างใกล้ชิดว่า ผู้นำหญิงของประเทศจะตัดสินใจอย่างไรในวันข้างหน้า.