อังกฤษจับมือสวีเดน-ฟินแลนด์ ช่วยเหลือซึ่งกันและกันยามสู้รบ

นายกรัฐมนตรีบอริส จอห์นสัน ของสหราชอาณาจักรเดินทางไปเยือนทั้งสวีเดนและฟินแลนด์ เพื่อลงนามข้อตกลงด้านความมั่นคงระหว่างกัน

นอกจากการที่อังกฤษจะช่วยปกป้องในยามที่สองชาตินี้ถูกโจมตีแล้ว ในข้อตกลงยังระบุว่าทั้งสองชาติจะช่วยอังกฤษเช่นกัน ในกรณีที่อังกฤษถูกโจมตี

นายจอห์นสันและมักดาเลนา แอนเดอร์สสัน นายกรัฐมนตรีสวีเดน แถลงร่วมกันว่า ความร่วมมือนี้สำคัญมา โดยเฉพาะเวลานี้ที่รัสเซียมีปฏิบัติการทางทหารในยูเครน

---อังกฤษลงนามกับฟินแลนด์ด้วย---

ขณะที่เมื่อไปเยือนฟินแลนด์ นายจอห์นสันได้แถลงข่าวร่วมกับนายซาวลี นีนิสโต ประธานาธิบดีฟินแลนด์ว่า ปฏิญญาที่จริงจังระหว่างสหราชอาณาจักรกับฟินแลนด์นี้ เป็นการสะท้อนถึงความยากลำบากของช่วงเวลาที่เราอยู่นี้

เขาย้ำว่า ข้อตกลงนี้ไม่ได้เป็นข้อตกลงชั่วคราวเพื่ออุดช่องโหว่ ระหว่างที่ฟินแลนด์กำลังพิจารณาว่าจะเข้าร่วมเป็นสมาชิกขององค์การสนธิสัญญาป้องกันแอตแลนติกเหนือ หรือนาโต หรือไม่ แต่เป็นการทำให้เกิดความเชื่อมั่นระหว่างสองชาติมากกว่า

เมื่อผู้สื่อข่าวถามว่า ข้อตกลงนี้หมายถึงจะมีการส่งทหารอังกฤษเข้ามาในฟินแลนด์หากเกิดความขัดแย้งขึ้นหรือไม่ นายจอห์นสันตอบว่า อังกฤษจะมีการเสนอความช่วยเหลือทางการทหารให้ แต่ขึ้นอยู่กับการร้องขอจากอีกฝ่ายด้วย

---ฟินแลนด์ไม่ได้ต่อต้านใครถ้าร่วมนาโต---

ด้านประธานาธิบดีฟินแลนด์กล่าวว่า ฟินแลนด์รู้สึกซาบซึ้งการสนับสนุนอย่างแรงกล้าของอังกฤษ เกี่ยวกับนโยบายการเปิดนาโตรับฟินแลนด์เป็นสมาชิก และหากฟินแลนด์จะเข้าเป็นสมาชิกนาโต ไม่ได้มีเป้าหมายเพื่อต่อต้านใคร

ส่วนการทำข้อตกลงกับอังกฤษนี้ มีเป้าหมายเพื่อเพิ่มศักยภาพด้านความมั่นคงไม่ในทางใด ก็ทางหนึ่ง ในระหว่างที่ฟินแลนด์กำลังพิจารณาเรื่องการสมัครสมาชิกนาโตอยู่

นางแอนเดอร์สสันกล่าวว่า สวีเดนจะมีความปลอดภัยขึ้นด้วยข้อตกลงช่วยเหลือซึ่งกันและกันนี้กับอังกฤษ และสวีเดนกำลังหาทางเลือกทุกทางที่เป็นไปได้ หนึ่งในนั้นคือการเข้าเป็นสมาชิกนาโต

ก่อนหน้านี้ สหรัฐฯได้แสดงความมั่นใจด้วยว่า จะสามารถตอบโจทย์ความกังวลด้านความมั่นคงของสองชาตินี้ ในช่วงเวลาสุญญากาศ ระหว่างการยื่นสมัครเป็นสมาชิก ไปจนถึงการได้เป็นสมาชิกอย่างเป็นทางการ

ทั้งนี้ ข้อตกลงดังกล่าวไม่มีผลผูกพันตามกฎหมายและไม่ได้หมายความว่าต้องรับประกันด้านความมั่นคงโดยอัตโนมัติ แต่เป็นการให้ปฏิญญาทางการเมืองว่า สหราชอาณาจักรจะช่วยเหลือสองชาตินี้ หากได้รับการร้องขอ

---สวีเดน-ฟินแลนด์ วางตัวเป็นกลางมายาวนาน---

นาโตประกอบด้วยสมาชิก 30 ประเทศ ก่อตั้งมาหลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สองภายใต้การนำของสหรัฐฯ และมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่กรุงบรัสเซลส์ ประเทศเบลเยี่ยม

สวีเดนมีนโยบายวางตัวเป็นกลางมากมากกว่า 200 ปีแล้ ส่วนฟินแลนด์ ซึ่งมีพรมแดนกับรัสเซียยาวกว่า 1,340 กิโลเมตร วางตัวเป็นกลางหลังพ่ายแพ้สหภาพโซเวียตในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 จนต้องเสียดินแดนให้โซเวียตไปราว 10%

อย่างไรก็ตาม แรงสนับสนุนให้ฟินแลนด์และสวีเดนเข้าเป็นสมาชิกนาโตในสองชาตินั้นเพิ่มขึ้น นับตั้งแต่รัสเซียบุกยูเครน โดยผลสำรวจล่าสุดพบว่า ชาวสวีเดน 57% ต้องการร่วมเป็นสมาชิกนาโต ส่วนชาวฟินแลนด์ 76% เห็นด้วยเช่นกัน ซึ่งเพิ่มข้นจากหลายปีก่อนที่อยู่ที่เพียง 20-25% เท่านั้น

---รัสเซียเตือนอย่าเข้าร่วมนาโต---

ชาวฟินแลนด์และสวีเดนหลายคนมองนาโตเป็นทางเลือก เพราะเชื่อว่าจะทำให้ประเทศของตนนั้นปลอดภัยในภาวะที่ยุโรปเกิดความไม่แน่นอน

ทั้งสองประเทศยังเป็นประเทศประชาธิปไตย ที่ทันสมัย ซึ่งคุณสมบัติครบในการเข้าเป็นสมาชิกนาโต โดยเยนส์ สโตลเทนเบิร์ก เลขาธิการนาโตกล่าวว่า นาโตจะอ้าแขนรับทั้งสองชาติ และจะทำให้กระบวนการเป็นสมาชิกนั้นล่าช้าน้อยที่สุด

ขณะที่รัสเซียเคยเตือนสองชาติมาก่อนนี้แล้วว่าอย่าเข้าเป็นสมาชิกนาโต และขู่ที่จะมีการตอบโต้ทางการทหารในทางเทคนิค หากทั้งสองชาติเดินหน้าเข้าเป็นสมาชิกนาโต

ดมิทรี เปสคอฟ โฆษกทำเนียบเครมลินยังแถลงย้ำว่า รัฐบาลรัสเซียจะต้องจัดสมดุลของสถานการร์ใหม่ด้วยมาตรการของรัสเซียเอง หากสองชาติเดินหน้าสมัครสมาชิกนาโต

---สิ่งที่จะเปลี่ยนไปหากสองชาติเข้าเป็นสมาชิกนาโต---

อันที่จริง จะไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงมากนัก เพราะทั้งสองชาติต่างเป็นหุ้นส่วนอย่างเป็นทางการของนาโต มาตั้งแต่ปี 1994 แล้ว และเป็นผู้บริจาครายใหญ่ให้กับนาโต ตลอดจนเข้าร่วมหลายภารกิจของนาโตมาแล้ว นับตั้งแต่สิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สอง

แต่สิ่งที่จะเปลี่ยนแปลงหลัก ก็คือ การมีสิทธิในมาตราที่ 5 ซึ่งนาโตกำหนดไว้ว่า หากชาติสมาชิกถูกโจมตี หมายถึง การที่นาโตถูกโจมตีทั้งหมด จึงทำให้ทั้งสวีเดนและฟินแลนด์ได้รับการประกันด้านความมั่นคงจากบรรดาชาติมหาอำนาจนิวเคลียร์ที่อยู่ในนาโต

คำถามคือ แล้วนาโตจะทำให้ฟินแลนด์สวีเดนปลอดภัยได้จริงหรือ

สำนักข่าว BBC มองว่า มีคนจำนวนหนึ่ง โดยเฉพาะในสวีเดน ที่ไม่เชื่อว่าสวีเดนจะปลอดภัยจากการเข้าร่วมนาโต

เดบอราห์ โซโลมอน จาก Swedish Peace and Arbitration Society แย้งว่านโยบายการมีนิวเคลียร์เพื่อป้องปรามของนาโตนั้นมีแต่จะทำให้เกิดความตึงเครียดและการแข่งขันสั่งสมอาวุธกับรัสเซีย และหาสวีเดนยังเข้าร่วมนาโต ก็จะทำให้สวีเดนสูญเสียบทบาทการเป็นผู้นำโลกในความพยายามปลดอาวุธนิวเคลียร์

นอกจากนี้ ที่ผ่านมา สวีเดนใช้สถานะความเป็นกลางในการช่วยไกล่เกลี่ยความขัดแย้งระหว่างประเทศ การเข้าเป็นสมาชิกนาโต จึงเท่ากับเป็นการละทิ้งความฝันของการเป็นผู้ไกล่เกลี่ย

—————

แปล-เรียบเรียง: ธันย์ชนก จงยศยิ่ง

ภาพ: Reuters