จีนอาลัยรักต่อการจากไปของบิดาแห่งข้าวพันธุ์ผสม โดย ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร

นอกเหนือจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว 2 ครั้ง และสภาพอากาศแปรปรวนสุดขั้วในซีกตะวันตกของจีน จนทำให้ชาวจีนจำนวนมากบาดเจ็บและล้มตายในช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา อีกหนึ่งในความสูญเสียครั้งใหญ่ของจีนได้แก่ การจากไปของ หยวน หลงผิง (Yuan Longping) ...

หยวน หลงผิง เกิดเมื่อวันที่ 7 กันยายน 1930 เป็นทายาทของครอบครัวเกษตรกรที่ยากจน และเริ่มชีวิตการทำงานที่มณฑลหูหนาน ซึ่งกลายเป็นเสมือนบ้านเกิดของท่านในเวลาต่อมา

ในความมุ่งหวังที่จะขจัดปัญหาการขาดแคลนอาหารให้หมดสิ้นจากแผ่นดินจีน ความคิดเรื่องข้าวพันธุ์ผสมได้ผุดขึ้นในทศวรรษ 1960 “พี่น้องชาวจีนต้องมีข้าวบริโภค และไม่อดอาหารตายอีกต่อไป”

และจากผลงานการวิจัยและพัฒนาข้าวพันธุ์ผสมนี้เอง ก็ทำให้หยวน หลงผิง ก้าวขึ้นเป็นนักวิทยาศาสตร์ชื่อดังของจีน และของโลกในเวลาต่อมา

ความทุ่มเทของท่านตลอดช่วงชีวิตของการทำงานในทุ่งนาด้วยความสุขกว่า 50 ปี ทำให้การวิจัยและพัฒนาของข้าวพันธุ์ผสมของจีนอยู่ในกระแสความสนใจของผู้คนมากมายทั่วโลก ทั้งจากประเทศผู้ผลิตและส่งออก และผู้บริโภคข้าวรายใหญ่ของโลก

นามของท่านถูกนำไปตั้งเป็นชื่อดาวเคราะห์น้อยและวิทยาลัย ท่านได้รับรางวัลที่ทรงคุณค่ามากมาย อาทิ State Preeminent Science and Technology Award ของจีนในปี 2000 Wolf Prize in Agriculture และ World Food Prize ในปี 2004

นอกจากนี้ ท่านยังเคยดำรงตำแหน่งอธิบดีศูนย์วิจัยและพัฒนาข้าวพันธุ์ผสมแห่งชาติ (National Hybrid Rice R&D Center) และแต่งตั้งเป็นศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยเกษตรมณฑลหูหนาน (Hunan Agricultural University) ที่ฉางซา รวมทั้งได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกของสภาที่ปรึกษาทางการเมืองแห่งชาติจีน และสถาบันด้านวิศวกรรมศาสตร์แห่งชาติเมื่อปี 2006

ข้าวพันธุ์ผสมที่ถูกคิดค้นขึ้นเหล่านี้มีผลิตภาพที่สูงขึ้น และถูกพัฒนาเพื่อการเพาะปลูกในสภาพภูมิอากาศที่มีลักษณะเฉพาะและแตกต่างกันสุดขั้ว อาทิ ทะเลทราย และพื้นที่ดินเค็ม ซึ่งช่วยเพิ่มเสถียรภาพด้านความมั่นคงด้านอาหารของจีนไปได้มาก

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ข้าวหลากหลายสายพันธุ์ดังกล่าวยังถูกนำไปเพาะปลูกอย่างแพร่หลาย คิดเป็นราว 60% ของผลผลิตข้าวของจีนในปัจจุบัน

จากสถิติขององค์การอาหารและเกษตร (FAO) แห่งองค์การสหประชาชาติในปี 1991 ซึ่งเป็นช่วงที่ท่านรับตำแหน่งประธานที่ปรึกษาแก่ FAO ระบุว่า 20% ของผลผลิตข้าวโลกมากจาก 10% ของพื้นที่เพาะปลูกข้าวพันธุ์ผสม

ผลผลิตดังกล่าวทำให้พี่น้องชาวจีน 80 ล้านคนมีอาหารหลักบริโภคอย่างพอเพียง หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ สิ่งที่ท่านวิจัยขึ้นเปรียบเสมือนทำให้คนไทยทั้งประเทศสามารถมีข้าวบริโภคได้ทั้งปี และยังเหลือบางส่วนสำหรับการส่งออก

นอกจากนี้ นับแต่ปี 2007 พันธุ์ข้าวเหล่านี้ยังถูกนำไปทดสอบทดลองจนกระทั่งสามารถนำไปเพาะปลูกในเชิงพาณิชย์ โดยการพัฒนาร่วมมือในการเพาะปลูกในต่างประเทศจะกระทำผ่าน Yuan Long Ping High-Tech Agriculture Co., Ltd.

“Long Ping High-Tech” เป็นกิจการที่ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 1989 หรือเพียงราว 10 ปีหลังการเปิดประเทศสู่โลกภายนอกครั้งใหม่ ที่เมืองฉางซา มณฑลหูหนาน โดยการสนับสนุนของสถาบันด้านการเกษตรแห่งมณฑลหูหนาน (Hunan Provincial Academy of Agriculture) และศูนย์วิจัยข้าวพันธุ์ผสมแห่งมณฑลหูหนาน (Hunan Hybrid Rice Research Center)

ปัจจุบัน บริษัทนี้ขึ้นทะเบียนอยู่ในตลาดหลักทรัพย์เซี่ยงไฮ้ ส่งออกพันธุ์ข้าวพันธุ์ผสมปีละหลายพันตัน และช่วยพัฒนาบุคลากรด้านวิจัยและเทคนิคให้แก่ผู้คนจากประเทศกำลังพัฒนาในหลายสิบประเทศทั่วโลก อาทิ เอเซีย แอฟริกา และอเมริกาใต้

ประเทศที่เป็นแหล่งเพาะปลูกข้าวทั่วโลก อาทิ สหรัฐฯ เวียตนาม ฟิลิปปินส์ อินเดีย และมาดากัสการ์ ต่างเชิญหยวน หลงผิงไปให้คำปรึกษา และถ่ายทอดความรู้แก่ผู้วิจัยและนักเรียนนักศึกษา ส่งผลให้ช่วยลดปัญหาการขาดแคลนอาหารของมวลมนุษยชาติ และเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรอย่างกว้างขวาง

ด้วยผลงานตลาดหลายสิบปีที่หยวน หลงผิงคิดค้นขึ้น ส่งผลให้สามารถผลิตข้าวเลี้ยง 20% ของประชากรโลก โดยใช้พื้นที่ไม่ถึง 9% ของพื้นที่เพาะปลูกของโลก

ประการสำคัญก็คือ หยวน หลงผิง มอบสิทธิบัตรข้าวพันธุ์ผสมทั้งหมดให้แก่รัฐบาลจีนเพื่อให้สิ่งที่ท่านทุ่มเทมาตลอดชีวิตเป็นสมบัติของชาติ จนได้สมญานามว่าเป็น “บิดาแห่งข้าวพันธุ์ผสม” ของจีน

เมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2021 มีข่าวใหญ่ที่สร้างความตกใจระลอกแรกเมื่อหยวน หลงผิง ล้มลงในพื้นที่ศูนย์วิจัยข้าวพันธุ์ผสม ที่เมืองซานย่า มณฑลไฮ่หนาน ด้วยอายุที่มากของท่าน ทำให้ชาวจีนต่างกังวลใจและสวดอ้อนวอนให้ท่านปลอดภัย

หลังจากรักษาตัวอยู่ระยะหนึ่ง ในช่วงต้นเดือนเมษายน 2021 ทีมแพทย์ได้ตัดสินใจย้ายท่านไปรักษาตัวต่อที่โรงพยาบาลเซี่ยงหยา (Xiangya) ของ Central South University เมืองฉางซา มณฑลหูหนาน ใกล้บ้านพักของครอบครัว

ในช่วงบ่ายของวันเสาร์ที่ 22 พฤษภาคม 2021 หยวน หลงผิง จากไปอย่างสงบด้วยเหตุผลของความล้มเหลวของอวัยวะภายในหลายส่วน สิริรวมอายุ 90 ปี

ทันทีที่ข่าวการจากไปของหยวน หลงผิงแพร่กระจายออกไป พี่น้องชาวจีนต่างเศร้าโศกเสียใจ และนำช่อดอกไม้ไปวางไว้อาลัยเป็นครั้งสุดท้ายในทุกศูนย์วิจัยข้าวพันธุ์ผสมที่กระจายอยู่นับร้อยแห่งทั่วจีน

ขณะเดียวกัน ครอบครัวของผู้คนหลายหมื่นคนต่างเดินทางไปสวดมนต์และแสดงความสำนึกในบุญคุณที่ท่านมีต่อแผ่นดินจีน ส่งผลให้บ้านพัก โรงเรียน วิทยาลัย รวมทั้งโรงพยาบาลดังกล่าวเต็มไปด้วยผู้คน คำกล่าวไว้อาลัย และช่อดอกไม้ที่สูงดั่งภูเขา

ภาพใบหน้าเปื้อนรอยยิ้มในผืนนาของท่าน ทุ่งนาที่ข้าวเต็มรวง ชามข้าวสวยควันฉุย คำสรรเสริญ และคำอาลัยถูกส่งผ่านในโลกโซเชียลมีเดียของจีนตลอดหลายวันที่ผ่านมา

“หากสวรรค์มีอยู่จริง คงอบอวลไปด้วยกลิ่นหอมเฉกเช่นเดียวกับทุ่งข้าว” ถ้อยคำส่วนหนึ่งของเพลงถูกแต่งขึ้นเพื่ออุทิศแด่ท่าน

แม้ท่านจะจากโลกนี้ไปแล้ว แต่คุณความดีอันยิ่งใหญ่ที่หยวน หลงผิงได้สร้างและอุทิศให้แก่ประเทศและพี่น้องชาวจีน จะยังคงเป็นที่จดจำตราบนานเท่านาน ...