หมอยง เผยผู้ป่วยโควิด-19 ผลตรวจกลับมาเป็นบวก ไม่ใช่ติดเชื้อซ้ำ

วันนี้ (16 เม.ย.63) ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก ระบุว่า โควิด 19 เรารักษาคนไข้ ไม่ใช่รักษากระดาษ

การตรวจพบเชื้ออยู่นาน หรือ ในรายที่เป็นลบ แล้วตรวจพบใหม่อีก ดังที่เป็นข่าวนั้น บางรายตรวจพบเชื้ออยู่ได้นาน หลายสัปดาห์ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า การตรวจเชื้อในปัจจุบันนี้ จะตรวจหาพันธุกรรมของไวรัสหรือ RNA ของไวรัสด้วยวิธี Real-Time RT PCR 

วิธีการดังกล่าวมีความไวสูงมาก เช่น มีไวรัสเพียง 10 ตัว - 100 ตัวก็ตรวจพบได้ เพราะการตรวจเป็นการขยายพันธุกรรม ขึ้นมาเป็น 2 ยกกำลัง 40 (หรือประมาณ1ล้านตัว)

เช่น ไวรัส 1 ตัวหรือ DNA 1 เส้น สามารถเพิ่มปริมาณไวรัส DNA ให้เป็น 2 ยกกำลัง 40 ผู้ป่วย โควิด 19 ในระยะแรก ที่ได้ทำการตรวจมามาก จะพบว่ามีปริมาณไวรัสสูงมากจึงเป็นเหตุให้ทำไมโรคนี้ติดต่อกันง่ายมาก ในการเพิ่มจำนวนบางครั้ง แค่ 10 รอบ หรือ (2 ยกกำลัง 10) ก็ตรวจพบแล้ว แสดงว่ามีไวรัสต้นทุนอยู่มากแค่ยกกำลังนิดหน่อยก็ตรวจพบแล้ว 

ถ้าได้ติดตามผู้ป่วย แม้จะเข้าสู่อาทิตย์ที่ 2 ที่ 3 แล้ว ถ้าปริมาณไวรัสลดลงเรื่อยๆ จำนวนรอบในการตรวจหรือเพิ่มจำนวน ก็จะสูงขึ้น เช่น ตรวจพบที่จำนวนรอบ ยกกำลังที่ 37 และ 38 หรือในเชิงปริมาณหมายความว่ามีไวรัสน้อยลงไปเรื่อยๆ 

ถ้าเข้าสู่อาทิตย์ที่2 ไวรัสน้อยกว่าที่อาทิตย์ที่ 1 อาทิตย์ที่ 3 และน้อยลงไปเรื่อยๆ ก็ถือเป็นภาวะปกติของผู้ป่วย "โดย ผู้ป่วยที่ตรวจถึง 6 ครั้ง แล้วยังตรวจพบอยู่ ถ้าเรียงลำดับ พบว่าไวรัสน้อยลงไปเรื่อยๆ ก็ถือเป็นเรื่องธรรมดาที่อาจจะเป็นไปได้" 

ทำนองเดียวกันในบางครั้งการตรวจให้ผลลบแล้ว เมื่อติดตามต่อไป เกิดได้ผลบวก คงต้องดูปริมาณไวรัส ในทางอ้อม เช่น ปริมาณไวรัสน้อยมาก หรือใกล้ตกขอบที่จะเป็นบวก ก็ถือว่าเป็นเรื่องเป็นไปได้ เพราะการตัดสินใจว่าเป็นบวกหรือลบ เราถืออยู่ที่เส้นเส้นนึง  และถ้าอยู่ใกล้เส้นที่จะเป็นบวกหรือลบ ก็คงไม่แปลก 

ดังนั้น ในรายที่เป็นลบ แล้วมาตรวจใหม่เป็นผลบวก ถ้าปริมาณไวรัสน้อยมาก ใกล้เส้นบวกลบ ก็ขอให้สบายใจ ไม่ใช่เรื่องที่ว่าผู้ป่วยไปติดมาใหม่ เพราะ การตรวจในห้องปฏิบัติการ ในระดับ DNA เป็นการตรวจที่ไวมาก เพียงเศษของ DNAไม่กี่เส้น ก็สามารถขยายขึ้นมาให้ตรวจพบได้ 

สิ่งที่สำคัญจะต้องรู้ว่า สารพันธุกรรมที่ตรวจพบนั้น ยังมีชีวิตอยู่หรือไม่ สามารถทำได้ด้วยการเพาะเชื้อว่า ไวรัสยังสามารถแบ่งตัวเพิ่มจำนวนได้หรือไม่ บนเซลล์เพาะเลี้ยง 

ดังนั้น การแปลผลแลป เราจะไม่แปลผลแลปครั้งเดียว เราคงต้องดูครั้งก่อนหน้านั้นมาประกอบด้วย โดยเฉพาะในเชิง กึ่งปริมาณ สามารถทำได้ในห้องปฏิบัติการ

"หลังกลับบ้าน คนไข้ต้องเก็บตัว ที่รัฐจัดให้ หรือที่บ้านอย่างเคร่งครัดอีกอย่างน้อย 14 วัน ไม่ให้เชื้อที่อาจหลงเหลือ แพร่กระจายได้ การดูแลรักษาผู้ป่วย เราไม่ได้รักษากระดาษ ที่บอกผลมาว่าเป็น บวก หรือ ลบ เรารักษาคนไข้ ถ้าคนไข้ดีปกติทุอย่าง เราก็พอใจมากกว่ากระดาษจะเป็นบวกหรือลบ"