วันนี้วันอะไร วันลอยกระทง 2564 ตรงกับวันที่ 19 พฤศจิกายน

รู้หรือไม่ วันลอยกระทงเป็นประเพณีโบราณที่มีมาตั้งแต่สมัยพ่อขุนรามคำแหง ประเพณีลอยกระทง เชื่อกันว่าเริ่มมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยในยุคของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช โดยมีนางนพมาศ หรือ ท้าวศรีจุฬาลักษณ์ พระสนมเอกของพระร่วง เป็นผู้ประดิษฐ์กระทงขึ้นเป็นคนแรก ซึ่งแต่เดิมประเพณีลอยกระทงถูกเรียกว่า ประเพณีจองเปรียง หรือ การลอยพระประทีป ซึ่งจากหลักฐานของศิลาจารึกพบว่า ประเพณีนี้จะมีการเผาเทียนเล่นไฟ ซึ่งถือเป็นงานใหญ่ที่สุดสมัยกรุงสุโขทัย

เมื่อสมเด็จพระร่วงได้เสด็จฯ ทางชลมารคและทอดพระเนตรเห็นกระทงของนางนพมาศก็ทรงพอพระทัยเป็นอย่างมาก จึงโปรดให้จัดประเพณีลอยกระทงขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยใช้กระทงดอกบัวแทนโคมลอย และทรงมีพระราชดำรัสว่า “ตั้งแต่นี้สืบไปเบื้องหน้า โดยลำดับกษัตริย์ในสยามประเทศถึงกาลกำหนดนักขัตฤกษ์วันเพ็ญเดือน 12 ให้ทำโคมลอยเป็นรูปดอกบัว อุทิศสักการบูชาพระพุทธบาทนัมมทานทีตราบเท่ากัลปาวสาน” ทำให้ตั้งแต่นั้นมาประเพณีลอยกระทงจึงได้ถูกปรับเปลี่ยนรูปแบบมาเป็นการลอยกระทงดอกบัว

ประเพณีลอยกระทงสืบต่อกันเรื่อยมาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1-3 โดยพระบรมวงศานุวงศ์ตลอดจนขุนนางได้มีการประดิษฐ์กระทงขนาดใหญ่เพื่อประกวดแข่งกัน ซึ่งต้องใช้แรงคนและเงินจำนานมาก จนกระทั่งมาถึงสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 พระองค์ทรงเห็นว่าสิ้นเปลือง จึงโปรดให้ยกเลิกการประดิษฐ์กระทงขนาดใหญ่แข่งขันกัน และโปรดให้พระบรมวงศานุวงศ์ทำเรือลอยประทีปถวายองค์ละลำแทนกระทงใหญ่ และเรียกชื่อว่าเรือลอยประทีป

ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 และรัชกาลที่ 6 ได้ทรงฟื้นฟูพระราชพิธีนี้ขึ้นมาอีกครั้ง จนมาถึงพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 ที่ทรงกระทำเป็นการส่วนพระองค์ตามพระองค์

ความเชื่อประเพณีลอยกระทง มีอะไรบ้าง

1. สักการะรอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้า

2. ขอขมาพระแม่คงคาที่มนุษย์ได้ดื่มกินน้ำ ใช้น้ำ รวมไปถึงการทิ้งสิ่งปฏิกูลต่างๆ ลงในแม่น้ำ

3. ลอยความทุกข์ ความโศกรวมถึงโรคภัยต่าง ๆ ไปกับแม่น้ำ

4. บูชาพระอุปคุต ซึ่งตามตำนานเล่าว่า พระอุปคุตทรงสามารถปราบพญามารได้

ที่มาภาพ : AFP

ประเพณีลอยกระทงแต่ละท้องถิ่น มีอะไรบ้าง

ภาคเหนือ

ประเพณีลอยกระทงในภาคเหนือ นิยมทำโคมลอย โดยใช้ผ้าบางและสุมควันข้างใต้ให้ลอยขึ้นไปในอากาศ ซึ่งประเพณีนี้ชาวเหนือเรียกว่า ยี่เป็ง หมายถึงการทำบุญในวันเพ็ญเดือนยี่ 

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ประเพณีลอยกระทงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นิยมตกแต่งเรือแล้วประดับไฟเป็นรูปต่างๆ เรียกว่าไหลเรือไฟ

ภาคกลาง

ประเพณีลอยกระทงในภาคกลาง มีการจัดงานขึ้นทั่วทุกจังหวัด โดยที่กรุงเทพมหานครจะมีงานภูเขาทอง ซึ่งเป็นการจัดงานในรูปแบบงานวัน เฉลิมฉลองยาว 7-10 วัน โดยเริ่มตั้งแต่ก่อนวันลอยกระทงและสิ่นสุดหลังวันลอยกระทง

ภาคใต้

ประเพณีลอยกระทงในภาคใต้ นิยมจัดงานวันลอยกระทงรูปแบบงานวัด

กิจกรรมที่นิยมปฏิบัติในวันลอยกระทง มีอะไรบ้าง

1. ทำความสะอาดแม่น้ำ ลำคลอง เช่น ขุด ลอก คูคลอง 

2. ทำบุญให้ทาน 

3. ปฏิบัติธรรม การฟังเทศน์ 

4. ประดิษฐ์กระทงใหญ่และกระทงเล็ก 

5. จัดกิจกรรมการประกวดต่าง ๆ เช่น การประกวด กระทง การประกวดนางนพมาศ ประกวดโคมลอย 

6. การจัดขบวนแห่กระทง 

7. การนำกระทงไปลอยในแม่น้ำ 

8. การปล่อยโคมลอย 

9. การจุดดอกไม้ไฟ ประทัด หรือพลุ เพื่อเป็นการ เฉลิมฉลอง 

10. การละเล่นรื่นเริง ตามท้องถิ่น

ที่มาข้อมูล : Wikipedia,sites.google

ที่มาภาพ : AFP