เตือนอันตราย กินพาราเซตามอลพร่ำเพรื่อเสี่ยงถึงชีวิต

ยาพาราเซตามอล มีชื่อเรียกทางการแพทย์ว่า อะเซตามีโนเฟน (Acetaminophen) เป็นตัวยาที่ช่วย บรรเทาอาการปวด ตั้งแต่ระดับเล็กน้อยจนถึงปานกลาง เช่น อาการปวดศีรษะ ปวดฟัน ปวดกล้ามเนื้อ ปวดเมื่อยตามเนื้อตัว ปวดประจำเดือน และสามารถใช้ลดไข้ได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ มีหลายรูปแบบทั้งยาพาราเซตามอลชนิดเม็ด แคปซูล ยาน้ำ และยาเหน็บ 

ปัญหาที่พบบ่อยเกี่ยวกับการใช้ ยาพาราเซตามอล คือ

->การใช้ยาพาราเซตามอลพร่ำเพรื่อ บางคนรู้สึกมีไข้ต่ำ ๆ หรือมีอาการปวดเล็ก ๆ น้อย ๆ ก็มักกินยาเพื่อบรรเทาอาการทันที ซึ่งการกินพร่ำเพรื่อติดต่อกันเป็นเวลานานอาจส่งผลต่อการทำงานของตับ ตับทำงานบกพร่องได้

->การใช้ยาทั้งที่ไม่มีอาการ เช่น กินดักไว้ก่อนล่วงหน้าเพื่อป้องกันอาการไข้ ซึ่งอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยา เช่น ปัญหาดื้อยา ใช้ยาเกินขนาดจนส่งผลกระทบต่อการทำงานของตับ

->การใช้ยาพาราเซตามอลเกินขนาด ปริมาณที่เหมาะสมคือ กินยาขนาด 500 มิลลิกรัม ครั้งละ 1-2 เม็ด ทุก 4-6 ชั่วโมง 

อาการของการใช้ยาพาราเซตามอลอย่างพร่ำเพรื่อหรือการใช้ยาเกินขนาดจะเริ่มแสดงในช่วง 1-3 วัน จะมีอาการผิดปกติของร่างกาย แบ่งเป็น 3 ระยะ 

ระยะที่ 1 คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร เหงื่อออกเป็นระยะสั้น ๆ โดยจะเกิดภายใน 24 ชั่วโมง ทั้งนี้ในบางรายอาจไม่มีอาการผิดปกติเลย

ระยะที่ 2 หลังกินยาระหว่าง 24-48 ชั่วโมง อาจไม่มีอาการแสดงออกอย่างชัดเจนแต่เมื่อเจาะเลือดจะพบค่าเอนไซม์ทรานซามิเนส (Transaminase) เริ่มสูงขึ้น บ่งบอกถึงการบาดเจ็บหรือเกิดการอักเสบที่ตับ

ระยะที่ 3 หลังกินยาไปแล้ว 48 ชั่วโมง มีอาการตับอักเสบ คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร มีภาวะแทรกซ้อนเหมือนตับอักเสบทั่วไป ในรายที่มีรุนแรงอาจสมองเสื่อมจากโรคตับ และเสียชีวิตได้ 

ข้อห้ามและข้อควรระวังในการใช้ยาพาราเซตามอล

->ควรใช้ตามคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญ ขนาด 500 มิลลิกรัม 1-2 เม็ด/ครั้ง ทิ้งระยะห่างครั้งละ 4-6 ชั่วโมง และไม่ควรกินยามากกว่า 8 เม็ด/วัน

->ผู้ป่วยที่มีสภาวะการทำงานของตับผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อปรับขนาดตัวยาที่ใช้อย่างเหมาะสม

->ห้ามใช้กับผู้ที่เคยมีประวัติแพ้ยาตัวนี้ อาการแพ้ยาสังเกตได้ จะมีผื่นขึ้นตามตัว มีอาการบวมที่หน้าและริมฝีปาก แน่นหน้าอก หายใจไม่ออก 

ขอบคุณ : ฝ่ายเภสัชกรรม คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล