"หมอยง" เผยแนวทางฉีดวัคซีนกระตุ้นเข็ม 3 สู้โควิดโอไมครอน

วันนี้ (12 ธ.ค.64) ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กเกี่ยวกับ โควิด-19 วัคซีน การกระตุ้นเข็ม 3 โดยระบุว่า

มีผู้ถามมามากจริงๆ ก็อยากจะตอบรวม และ การตัดสินใจอยู่ที่ตัวเราเอง การต่อสู้กับสายพันธุ์ โอมิครอน หรือ โอไมครอน (Omicron) จำเป็นจะต้องใช้ระดับภูมิต้านทานที่สูง จึงจำเป็นที่จะต้องกระตุ้นเข็ม 3 ให้เร็วขึ้น หลักการกระตุ้นและการเลือกใช้วัคซีนในการกระตุ้น 

จากการที่ได้ทำการศึกษาทางคลินิกมาโดยตลอด มีข้อมูลองค์ความรู้ที่เกิดขึ้นมาสนับสนุน การต่อสู้กับโควิด-19 ต้องใช้ระยะเวลายาวนาน ยืดเยื้อ การต่อสู้ต้องรู้จักผ่อนหนักผ่อนเบา 

จึงขอสรุปว่าวัคซีนเชื้อตาย อาการข้างเคียงน้อย ปลอดภัยสูง เป็นตัวเริ่มต้นที่ดี แต่กระตุ้นไม่ดี

- วัคซีนไวรัส Vector ถ้าให้หลายๆ ครั้ง ด้วยตัวเดียวกันร่างกายจะสร้างภูมิต้านทานต่อ Vector หรือ adenovirus ทำให้การใช้เข็มที่ 3 กระตุ้นภูมิต้านทานได้ไม่ได้มาก อาการข้างเคียงจะมากในเข็มแรกและจะลดลงไปเรื่อยๆในเข็มที่ 2 หรือถ้ามีการใช้เข็มที่ 3 ก็จะน้อยลงอีก

- วัคซีน mRNA กระตุ้นภูมิต้านทานได้สูงมาก อาการข้างเคียงจะเกิดมาก ในเข็มที่ 2 มากกว่าเข็มแรก และมีการพบว่าในเข็มที่ 3 จะพบต่อมน้ำเหลืองโตได้มากกว่าเข็มที่ 1 และ 2  ส่วนการเกิดกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ จะเกิดมากในเข็มที่ 2 มากกว่าเข็มแรก ส่วนเข็มที่ 3 ยังไม่มีข้อมูลเพราะจำนวนการศึกษาน้อย

ดังนั้น แนวทางการให้วัคซีน ที่ควรจะเป็น

1.ถ้าฉีดเชื้อตาย 2 เข็ม (ซิโนแวค หรือ ซิโนฟาร์ม) แล้ว เข็ม 3 สามารถกระตุ้นได้ตั้งแต่ virus Vector (แอสตร้าเซนเนก้า) หรือ mRNA 

การกระตุ้นด้วยแอสตร้าเซนเนก้า ภูมิขึ้นสูงมากเพียงพอ สามารถเก็บ mRNA ไว้เป็นเข็ม 4 หรือเมื่อมีการระบาดสายพันธุ์ใหม่มากขึ้น ซึ่งการศึกษาในเข็ม 4 ในอนาคตคงต้องรอ ยังไม่มีข้อมูล

2.การฉีดสลับ เชื้อตายตามด้วยไวรัสเวกเตอร์ (ซิโนแวค/ซิโนฟาร์ม - แอสตร้าเซนเนก้า) ในกรณีนี้เข็ม 3 สามารถให้ไวรัสเวกเตอร์ ได้ (แอสตร้าเซนเนก้า จะเป็นเข็มที่ 2) หรือจะเป็น mRNA ก็ได้ โดยให้ได้ตั้งแต่ 3 เดือนหลังเข็ม 2 เป็นต้นไป

ในทำนองเดียวกันถ้าได้แอสตร้าเซนเนก้า เป็นเข็มที่ 3 เข็มที่ 4 ในอนาคตควรเป็น mRNA แน่นอน

3.ผู้ที่ได้รับวัคซีนไวรัสเวกเตอร์แอสตร้าเซนเนก้ามา 2 เข็ม การกระตุ้นเข็ม 3 ควรเป็น mRNA และให้ได้ตั้งแต่ 3 ถึง 6 เดือนหลังเข็ม 2

การให้แอสตร้าเซนเนก้า เข็ม 3 จะมีผลของ Antivirus เวกเตอร์ ทำให้ภูมิขึ้นได้ไม่ดี เท่า mRNA ถ้าใครจะใช้แอสตร้าเซนเนก้าเป็นเข็ม 3 อีก จะต้องเว้นช่วง หลังเข็ม 2 ให้นานมากกว่า 6 เดือน เพื่อให้ภูมิต้านไวรัสเวกเตอร์ ลดน้อยที่สุด

4.ผู้ที่ได้รับ mRNA มาแล้ว 2 เข็ม การกระตุ้นเข็ม 3 ก็ควรเป็น mRNA

การพิจารณากระตุ้นเข็ม 3 ยังขึ้นอยู่กับสถานการณ์การระบาดของโรค ผลที่ได้ ภูมิต้านทานที่เกิดขึ้น และอาการข้างเคียงที่จะเกิดขึ้นด้วย รวมถึงวัคซินที่เรามีในขณะนั้น.

ข้อมูลจาก Yong Poovorawan

ภาพจาก AFP