เปิดข้อแตกต่าง ระหว่างวัคซีนไข้หวัดใหญ่-วัคซีนโควิดแบบฉีดพ่นจมูก

วันนี้ (22พ.ย.64) ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักไวรัสวิทยา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โพสต์ข้อความบนเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana  โดยระบุว่า “ข้อแตกต่าง” ระหว่างวัคซีนไข้หวัดใหญ่ และ วัคซีนโควิดแบบฉีดพ่นจมูก

จุดที่เหมือนกันระหว่างวัคซีน 2 ชนิดนี้มีเพียงสิ่งเดียวคือ การนำส่งแบบฉีดพ่นทางจมูก แต่ ความแตกต่างมีหลายประเด็นที่จำเป็นต้องสื่อสารให้เข้าใจครับ

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ หรือ ที่รู้จักกันในชื่อ Flumist เป็น “ไวรัสเชื้อเป็นอ่อนฤทธิ์” ซึ่งเป็นไวรัสไข้หวัดใหญ่ที่ยังสามารถติดและเพิ่มจำนวนได้เหมือนกับไวรัสในธรรมชาติ เพียงแต่ว่า ไวรัสชนิดนี้ถูกปรับเปลี่ยนวิธีการเลี้ยงมาเป็นเวลานานให้ตอบสนองไวมากๆต่ออุณภูมิในร่างกาย หลักการใช้งานคือ อุณหภูมิในโพรงจมูกจะมีอุณหภูมิที่ต่ำกว่าส่วนอื่นๆของร่างกาย ไวรัสจะสามารถติดและเพิ่มจำนวนได้ในบริเวณส่วนนี้ แต่จะไปที่อื่นโดยเฉพาะปอดไม่ได้ เพราะอุณหภูมิที่สูงกว่าจะเป็นตัวกำหนดให้ไวรัสไปต่อไม่ได้...แต่เนื่องจากวัคซีนชนิดนี้ยังเป็นไวรัสที่แบ่งตัวได้อยู่ ร่างกายของคนที่มีภูมิไม่ค่อยดี เช่น ในเด็กเล็กมากๆ หรือ ผู้สูงอายุบางท่าน อาจจะสามารถป่วยจากการติดเชื้อไวรัสลักษณะนี้ได้ ตรงไปตรงมาครับภูมิน้อย เจอไวรัสไม่ค่อยเก่งก็อาจจะแพ้ได้

ข้อแตกต่างที่เห็นได้ชัดในวัคซีนโควิด-19 แบบพ่นจมูกที่หลายๆที่ทั่วโลกทำวิจัยกันอยู่คือ “ไม่มีการใช้ไวรัสที่สามารถแบ่งตัวได้ หรือ live virus มาเป็นวัคซีน” สาเหตุอาจเป็นเพราะข้อจำกัดข้างต้นที่วัคซีนไข้หวัดใหญ่มีประเด็นมา วัคซีนโควิด-19 แบบพ่นจมูกจะใช้ไวรัสเวกเตอร์ที่มีการตัดยีนสำคัญของไวรัสเพื่อป้องกันการเพิ่มจำนวนตัวเองหลังพ่นเข้าสู่โพรงจมูกแล้ว เป็นวิธีการที่ทำให้ไวรัสทำหน้าที่ตัวนำส่งโปรตีนกระตุ้นภูมิเข้าสู่ร่างกายและไม่ต้องแบ่งตัวต่อ คนที่มีภูมิน้อยจะไม่มีปัญหากับวัคซีนในรูปแบบนี้ 

ยกตัวอย่างที่เห็นชัดๆคือ ไวรัส AstraZeneca ที่คนไทยฉีดเข้ากล้ามกันทุกวันตอนนี้มีความปลอดภัยอย่างไร ไวรัสรูปแบบเดียวกันก็คือวัคซีนที่ใช้พัฒนาแบบฉีดพ่นจมูกครับ

เทคโนโลยีปัจจุบันก้าวหน้าไปมากๆครับ เชื่อว่าวัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นทางจมูกในอนาคต ก็จะถูกปรับปรุงให้สามารถลดผลข้างเคียงโดยใช้รูปแบบเดียวกับวัคซีนโควิด-19 ได้เช่นกัน

ข้อมูลจาก ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา

ภาพจาก TNN ONLINE