โควิดพ่นพิษ! แรงงานเด็กทั่วโลกเพิ่มขึ้นในรอบ 20 ปี

วันนี้( 11 มิ.ย.64) แรงงานเด็กทั่วโลกเพิ่มขึ้นครั้งแรกในรอบ 20 ปี ปัญหานี้เกิดขึ้นก่อนการระบาดของโควิด-19 และมีแนวโน้มจะหยุดยั้งได้ยากเพราะโลกยังคุมศึกไวรัสระบาดไม่ได้ ยอดติดเชื้อทั่วโลก 175,622,445 คน เสียชีวิตสะสมทั่วโลก 3,788,723 คน

แรงงานเด็ก ใช้ทำงานได้?

แรงงานเด็ก กลุ่มคนที่อายุน้อยและยังไม่ถึงเกณฑ์ที่กฎหมายแรงงานของแต่ละประเทศกำหนดให้สามารถทำงานได้ อย่างไทยคือ อายุต่ำกว่า 15 ปี ซึ่งส่วนใหญ่แล้วขึ้นอยู่กับช่วงวัยที่ควรได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐาน รวมไปถึงเด็กที่ถูกบังคับให้เลิกเรียนเพื่อมาทำงาน หรือทำให้ไม่ได้รับสวัสดิการตามสิทธิที่เด็กควรจะได้รับ เด็กพวกนี้จะถูกใช้งานจนเกินกำลัง ใช้ให้ทำงานเสี่ยงอันตราย บางครั้งก็ถูกกดขี่แบบทาส รวมถึงการค้าประเวณี การบังคับถ่ายทำสื่ออนาจาร และทำเรื่องผิดกฎหมาย

ข้อมูลจากรายงานฉบับใหม่ขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) และองค์การทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ (UNICEF) เผยรายงานเรื่อง "การใช้แรงงานเด็ก : ตัวเลขประมาณการทั่วโลก ปี 2563 แนวโน้มและแนวทางสู่ความสำเร็จ" พบว่าแรงงานเด็กทั่วโลกเพิ่มขึ้นเป็น 160 ล้านคน เพิ่มขึ้น 8.4 ล้านคนในรอบ 4 ปีที่ผ่านมา และเด็กอีกหลายล้านคนกำลังตกอยู่ในความเสี่ยงเนื่องจากผลกระทบของโควิด-19 ซึ่งทำให้ความคืบหน้าในการยุติการใช้แรงงานเด็กสะดุดลงเป็นครั้งแรกในรอบ 20 ปี ก่อให้เกิดการถอยกลับของแนวโน้มก่อนหน้านี้ที่จำนวนแรงงานเด็กลดลงที่ 94 ล้านคนในช่วงระหว่างปี 2000 - 2016 

รายงานฉบับนี้ชี้ว่าแรงงานเด็กอายุระหว่าง 5-11 ปี เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งปัจจุบันมีสัดส่วนเกินครึ่งของตัวเลขแรงงานเด็กทั่วโลก จำนวนเด็กอายุระหว่าง 5-17 ปี ที่ทำงานอันตราย ซึ่งหมายถึงงานที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ ความปลอดภัย หรือศีลธรรมของเด็ก เพิ่มขึ้นจาก 6.5 ล้านคนเป็น 79 ล้านคน นับตั้งแต่ปี 2016

การเพิ่มขึ้นของแรงงานเด็ก 4 ปี เพิ่มมาอีก 8.4 ล้านคนจริงๆเกิดขึ้นก่อนหน้าจะเกิดเหตุแพร่ระบาด แต่สวนทางกับแนวโน้มขาลงที่มีแรงงานเด็กลดลงถึง 94 ล้านคนในช่วงปี 2000-2016 ยิ่งเกิดโควิดระบาดขึ้น เกือบ 1 ใน 10 ของเด็กทั่วโลกกลายเป็นแรงงานเด็ก ส่วนใหญ่อยู่ในแถบประเทศตอนใต้ของทะเลทรายซาฮาราในแอฟริกา

แรงงานเด็กมีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนไม่ถึงค่าแรงขั้นต่ำบ้านเรา ที่จะอยู่ราว 330 บาท เด็กเหล่านี้ทำงานได้ค่าแรงราว 9 ดอลล่าร์ หรือ 287 บาท ผู้ชายจะได้เยอะกว่าผู้หญิง เกินค่าแรงขั้นต่ำ 13.25 ดอลล่าร์ หรือ 414 บาท ผู้หญิงได้ 8.90 หรือ 276 บาท ส่วนเด็กอายุ 6-9 ขวบ ได้รายได้ต่อเดือน 4 ดอลล่าร์ หรือ 124 บาท 

Henrietta Fore กรรมการบริหาร UNICEF กล่าวว่า จัดลำดับความสำคัญการลงทุนในโครงการต่างๆ ที่สามารถพาเด็กออกจากตลาดแรงงานและกลับเข้าโรงเรียนได้

การแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ

UNICEF ยังเรียกร้องให้มีโครงการคุ้มครองทางสังคมที่ดีขึ้นที่สามารถช่วยให้ครอบครัวหลีกเลี่ยงการเลือกตัวเลือกนี้ได้ตั้งแต่แรก

ข้อมูลดังกล่าวชี้ให้เห็นการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญของเด็กที่ทำงานอายุระหว่าง 5 - 11 ปี ซึ่งคิดเป็นสัดส่วนเพียงครึ่งเดียวของตัวเลขทั่วโลก และผู้ที่ทำงานอันตรายอายุระหว่าง 5 - 17 ปี ซึ่งมีแนวโน้มว่าจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพ ความปลอดภัย หรือความเป็นอยู่ที่ดีทางศีลธรรม ได้เพิ่มขึ้น 6.5 ล้านคนตั้งแต่ปี 2559 เป็น 79 ล้านคน

กาย ไรเดอร์ ผู้อำนวยการใหญ่องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) กล่าวว่า “การประมาณรอบนี้เป็นเหมือนสิ่งเตือนสติ เราไม่สามารถยืนหยัดอยู่ได้ในขณะที่เด็กรุ่นใหม่ตกอยู่ในความเสี่ยง” 

ผลกระทบจากโควิด-19 

ตามรายงานฉบับนี้ย้ำเตือนทั่วโลกว่าอาจมีเด็กเพิ่มอีก 9 ล้านคนที่มีความเสี่ยงที่จะถูกผลักดันให้ใช้แรงงานเด็กภายในสิ้นปี 2020 อาจเพิ่มเป็น 46 ล้านคน อันเป็นผลมาจากการระบาดใหญ่ หากไม่มีการคุ้มครองทางสังคมที่สำคัญ

กาย ไรเดอร์ ระบุว่า “การคุ้มครองทางสังคมแบบครอบคลุมช่วยให้ครอบครัวสามารถเลี้ยงลูกในโรงเรียนได้แม้ต้องเผชิญกับความยากลำบากทางเศรษฐกิจ การลงทุนที่เพิ่มขึ้นในการพัฒนาชนบทและการทำงานที่ดีในด้านการเกษตรเป็นสิ่งสำคัญ” 

ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำเพิ่มเติมและการปิดโรงเรียนอันเนื่องมาจากโควิด-19 ส่งผลให้เด็กๆ จำเป็นต้องทำงานหรือถูกบังคับให้ทำงาน อาจต้องทำงานนานขึ้นหรืออยู่ในสภาวะที่เลวร้าย ในขณะที่การตกงานและรายได้ของครอบครัวที่เปราะบางอาจส่งผลกระทบอีกมากมายต่อรูปแบบการใช้แรงงานเด็ก 

เฮนเรียตตา โฟร์ ผู้อำนวยการบริหาร UNICEF กล่าวว่า เรากำลังสูญเสียพื้นที่ในการต่อสู้กับการใช้แรงงานเด็ก และปีที่แล้วไม่ได้ทำให้การต่อสู้นั้นง่ายขึ้น โดยขณะนี้เข้าสู่ปีที่สองของการปิดเมืองทั่วโลก การปิดโรงเรียน การหยุดชะงักทางเศรษฐกิจ และงบประมาณของประเทศที่ลดลง ครอบครัวต่างๆ ถูกบังคับให้ต้องตัดสินใจอย่างเจ็บปวด

รายงานฉบับนี้เปิดเผยก่อนถึงวันต่อต้านการใช้แรงงานเด็กสากล ซึ่งตรงกับ 12 มิถุนายนของทุกปี เป็นวันสำคัญที่กำหนดขึ้นให้ผู้คนตระหนักถึงความสำคัญของแรงงานเด็ก เพื่อช่วยเหลือเด็ก ๆ ที่ถูกทารุณด้วยการใช้แรงงาน และยุติการกดขี่หรือข่มขู่บังคับใช้แรงงานในเด็ก

เพราะสิ่งที่น่าคิดคือ สาเหตุใดแรงงานเด็กถึงกลับมาเพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยยสำคัญ รัฐและองค์กรระหว่างประเทศจะยับยั้งปัญหานี้ได้อย่างไร 

เด็กที่เป็นแรงงานเด็กมีความเสี่ยงต่ออันตรายทางร่างกายและจิตใจ การใช้แรงงานเด็กกระทบต่อการศึกษาของเด็กๆ จำกัดสิทธิและโอกาสในอนาคตของเด็ก และนำมาสู่วงจรอุบาทว์ของความยากจนและการใช้แรงงานเด็กในแต่ละช่วงอายุคน เพื่อให้แนวโน้มที่กำลังเพิ่มขึ้นของการใช้แรงงานเด็กถอยกลับลงไป ILO และ UNICEF ขอเรียกร้องให้

- มีการคุ้มครองทางสังคมที่เพียงพอสำหรับคนทุกคน รวมถึงสิทธิประโยชน์สำหรับเด็กแบบถ้วนหน้า

- เพิ่มการใช้จ่ายเพื่อการศึกษาที่มีคุณภาพและให้เด็กทุกคนกลับไปเรียนหนังสือ รวมถึงเด็กที่ออกจากโรงเรียนก่อนการระบาดของโรคโควิด-19

- ส่งเสริมงานที่มีคุณค่าสำหรับผู้ใหญ่ ซึ่งจะทำให้ครอบครัวไม่ต้องพึ่งพาเด็กๆ ในการสร้างรายได้ให้กับครอบครัว

- ยกเลิกบรรทัดฐานทางเพศสภาพที่เป็นอันตรายและการเลือกปฏิบัติที่มีอิทธิพลต่อการใช้แรงงงานเด็ก

- ลงทุนในระบบการคุ้มครองเด็ก การพัฒนาการเกษตร การบริการสาธารณะในเขตพื้นที่ชนบท โครงสร้างพื้นฐานและการดำรงชีวิต

ข้อเรียกร้องนี้กำหนดขึ้น แต่มีโอกาสเป็นรูปธรรมมากน้อยแค่ไหนนั้น ขึ้นอยู่กับรัฐบาล และองค์กรระหว่างประเทศจะร่วมด้วยช่วยกันแก้ปัญหาแรงงานเด็ก ให้พวกเขาได้มีชีวิตและพัฒนาการตามวัย